Polska 2 lipca – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 02-07-2024, 11:00
Artykuł
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia odbył się wypad statków elbląskich z 300 zaciężnymi Jana Skalskiego do ujścia Pregoły; Józef Piłsudski w związku z kryzysem przysięgowym ustąpił z Tymczasowej Rady Staniu; Sejm uchwalił Trzyletni Plan Odbudowy; Bogumił Kobiela został ciężko ranny w wypadku samochodowym koło Koronowa. Urodzili się m. in. Piotr Michałowski, Bronisław Prugar-Ketling, Janusz Warnecki, Wanda Łuczycka, Włodzimierz Sokorski, Alfred Schuetz, Bohdan Wodiczko, Antoni Czortek, Wisława Szymborska, Janusz Odrowąż-Pieniążek, Iga Cembrzyńska, Karol Strasburger, Józef Skrzek, Marek Karp, Maria Pakulnis, Jakub Wesołowski. Zmarli natomiast: Wilhelm Mach, Jan Brzechwa, Antoni Szacki oraz Wojciech Wrzesiński.

1282 - Na Warmię przybył jej drugi biskup Henryk Fleming.

1309 – Po półrocznym pobycie w ciemnej wieży biskup krakowski Jan Muskata podpisał ugodę kapitulacyjną z Władysławem Łokietkiem i udał się na wygnanie do Wrocławia.

1411 – Kanonik fromborski, Jan Essen, pożyczył Wielkiemu Mistrzowi Zakonu, Henrykowi von Plauen, klejnoty i znaczną sumę pieniędzy, których Krzyżacy nie chcieli zwrócić. Nastąpiło to dopiero w 1506 r.

1465 - Wojna trzynastoletnia: wypad statków elbląskich z 300 zaciężnymi Jana Skalskiego do ujścia Pregoły. Desant spustoszył okolice Starego Miasta Królewca, spalił królewskie łasztownie, gdzie budowano łodzie i statki oraz zabrał zgromadzony osprzęt żaglowy.

1800 - W Krakowie urodził się Piotr Michałowski, malarz, przedstawiciel romantyzmu w polskim malarstwie.

1891 - W Trześniowie na Podkarpaciu urodził się Bronisław Prugar-Ketling, generał WP, we wrześniu 1939 r. dowódca 11. Dywizji Piechoty w składzie Armii „Kraków”; w kampanii francuskiej 1940 r. dowodził 2. Dywizją Strzelców Pieszych.

1895 - W Warszawie urodził się Janusz Warnecki, aktor, reżyser filmowy i teatralny, profesor warszawskiej PWST; dyrektor Teatru Polskiego Radia (1956-1961); wspólnie z Mieczysławem Krawiczem wyreżyserował filmy „Księżna Łowicka” i „Każdemu wolno kochać”.

1907 - W Józefowie Lubelskim urodziła się Wanda Łuczycka, aktorka.

1908 - W Aleksandrowsku koło Ługańska urodził się Włodzimierz Sokorski, działacz komunistyczny, członek KPP, PPR i PZPR; w czasie II wojny światowej w 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki; w latach 1952-1956 minister kultury i sztuki, następnie przewodniczący Komitetu ds. Radia i Telewizji (1956-1972).

1910 - W Tarnopolu urodził się Alfred Schuetz, kompozytor, pianista, autor melodii do pieśni „Czerwone Maki na Monte Cassino”.

1911 - W Warszawie urodził się Bohdan Wodiczko, dyrygent, pedagog; kierownik artystyczny i pierwszy dyrygent Filharmonii Narodowej w Warszawie; kierownik artystyczny filharmonii w Rejkiawiku; dyrektor artystyczny i pierwszy dyrygent Opery Warszawskiej; dyrygent Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach; dyrektor i kierownik artystyczny Teatru Wielkiego w Łodzi.

1915 - W Buśni w powiecie świeckim urodził się Antoni Czortek, bokser, trener; uczestnik igrzysk olimpijskich w Berlinie; wicemistrz Europy z Dublina (1939), czterokrotny mistrz Polski; więzień niemieckich obozów Auschwitz i Mauthausen.

1917 - Józef Piłsudski w związku z kryzysem przysięgowym (odmową żołnierzy Legionów Polskich złożenia przysięgi na „wierne braterstwo broni z Niemcami i Austro-Węgrami”) wystąpił z Tymczasowej Rady Stanu, ustanowionej przez władze okupacyjne.

1923 - Urodziła się Wisława Szymborska, poetka, eseistka, laureatka literackiej Nagrody Nobla w 1996 r.; co do miejsca jej urodzenia istnieje różnica zdań; w metryce poetki wymieniono Bnin, przekazy rodzinne głoszą jednak, że urodziła się w Kórniku; obie te wielkopolskie miejscowości utrzymują, że to właśnie z nich wywodzi się jedna z największych polskich poetek.

1927 - W Wilnie kard. Aleksander Kakowski koronował obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej; na uroczystości obecni byli m.in. prezydent Ignacy Mościcki i marszałek Józef Piłsudski.

1931 - W Opatowicach koło Radziejowa urodził się Janusz Odrowąż-Pieniążek, pisarz, historyk literatury, wieloletni dyrektor Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie.

1939 - W Radomiu urodziła się Iga Cembrzyńska, aktorka, piosenkarka, producentka filmowa; zagrała w filmach „Rękopis znaleziony w Saragossie”, „Hydrozagadka”, „Motodrama”, „Jak to się robi”, „Gwiezdny pył”, „Cztery pory roku”, „Wrzeciono czasu”, „Słoneczny zegar”, a także w serialu „Stawka większa niż życie”.

1943 - Podczas pacyfikacji wsi Majdan Stary na Zamojszczyźnie przez ukraińską 14 Dywizję Grenadierów Waffen SS (Galizien) zamordowanych zostało 65. Polaków.

1947 - Sejm uchwalił Trzyletni Plan Odbudowy.

1947 - Ustawa o powołaniu Państwowego Muzeum Oświęcim-Brzezinka i Muzeum na Majdanku.

1947 - W Warszawie urodził się Karol Strasburger, aktor, zagrał w filmach „Agent nr 1”, „Wielki Szu”, „Noce i dnie”, a także w serialach „Polskie drogi”, „Kolumbowie”, „Karino”, „07 zgłoś się”; widzom TV znany także jako gospodarz teleturnieju „Familiada”.

1947 - Gen. Tadeusz Bór Komorowski objął funkcję premiera rządu RP na uchodźstwie.

1947 - Utworzono Radę Ochrony Pomników Męczeństwa.

1948 - W Siemianowicach Śląskich urodził się Józef Skrzek, wokalista, kompozytor, założyciel i lider zespołu SBB.

1949 - Władze komunistyczne ustanowiły Order Budowniczych Polski Ludowej - najwyższe odznaczenie państwowe.

1952 - W Zamościu urodził się Marek Karp, historyk, założyciel i wieloletni dyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich.

1956 - W Giżycku urodziła się Maria Pakulnis, aktorka, przez wiele lat związana z warszawskim Teatrem Ateneum; wystąpiła w filmach „Dolina Issy”, „Jezioro Bodeńskie”, „Zabij mnie glino”, „Dekalog III”, „Obywatel Piszczyk”, „Oszołomienie”, „Konsul”, „Pożegnanie jesieni”, „Pajęczarki”, a także w serialu „Ekstradycja”.

1965 - W Warszawie zmarł Wilhelm Mach, pisarz, krytyk literacki.

1966 - W Warszawie zmarł Jan Brzechwa (wł. Jan Wiktor Lesman) - poeta, satyryk, tłumacz literatury rosyjskiej, autor wielu popularnych utworów dla dzieci, m.in. „Akademii pana Kleksa”, „Pchły szachrajki”, „Stu bajek”.

1969 – Aktor Bogumił Kobiela został ciężko ranny w wypadku samochodowym w Buszkowie koło Koronowa. W wyniku odniesionych obrażeń zmarł 10 lipca w szpitalu w Gdańsku.

1975 - W Bonn zmarł Wilhelm Koppe, nazistowski zbrodniarz, wyższy dowódca SS i policji w Warthegau i Generalnym Gubernatorstwie; skazany na śmierć wyrokiem sądu Polski Podziemnej za bezwzględne represje i masowe zbrodnie na Polakach i Żydach; w lipcu 1944 r. AK przeprowadziła w Krakowie nieudaną akcję jego likwidacji; po wojnie uniknął odpowiedzialności za popełnione zbrodnie.

1982 - Premiera filmu kryminalnego „Anna” i wampir” w reżyserii Janusza Kidawy.

1985 - W Warszawie urodził się Jakub Wesołowski, aktor, znany z ról w serialach „Czas honoru”, „1920. Wojna i miłość”, „Na Wspólnej”, a także w filmach „Jutro idziemy do kina” i „Tajemnica Westerplatte”.

1992 - W Costa Mesa w Kalifornii zmarł Antoni SzackiBohun”, „Dąbrowski”, pułkownik NSZ, dowódca Brygady Świętokrzyskiej (1944-1945).

2013 – We Wrocławiu zmarł Wojciech Wrzesiński, historyk specjalizujący się w dziejach myśli politycznej, dziejach najnowszych oraz historii politycznej XIX-XX wieku. Nauczyciel akademicki związany z Uniwersytetem Wrocławskim i rektor tej uczelni w latach 1990–1995.

Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy